Zapalenie ścięgna Achillesa to patologia, w rehabilitacji której często wykorzystuje się fizykoterapię (laser, fala uderzeniowa, itp.) i interwencje uzupełniające z nadzieją na przyśpieszenie procesu gojenia i ustąpienie objawów. Czy wspomniane interwencje mają jakikolwiek pozytywny wpływ, czy są jedynie stratą czasu i pieniędzy?
Szacowany czas czytania: 4 minuty
Czego dowiesz się z tego wpisu
Zapalenie ścięgna Achillesa – kiedy staje się przewlekłe?
U niektórych osób tendinopatia ścięgna Achillesa i jej leczenie staje się prawdziwym wyzwaniem. Dzieje się tak głównie dlatego, że w niektórych przypadkach ścięgno jest bardzo wrażliwe i często ulega ponownemu podrażnieniu.
Drugi powód z kolei jest taki, że proces gojenia się ścięgien jest niestety często długi i trudny. Czas wyleczenia zapalenia ścięgna Achillesa różni się pomiędzy badaniami. Zakres czasowy jest bardzo duży – od kilku tygodniu do nawet kilku lat. Ogólnie uważa się, że ból staje się przewlekły, gdy trwa nieprzerwanie ponad 3 miesiące.
Rehabilitacja zapalenia ścięgna Achillesa
Złotym standardem w terapii zapalenia ścięgna Achillesa jest edukacja, program progresywnego obciążania i modyfikacje aktywności. Jednak niestety nie u wszystkich pacjentów działania te skutkują ustąpieniem objawów.
W niedawno opublikowanym artykule naukowym postanowiono zbadać, czy fizykoterapia i interwencje uzupełniające (fala uderzeniowa, laser, łuski zakładane na noc, ortezy, a także ASTYM®) u osób z przewlekłym zapaleniem ścięgna Achillesa przynoszą lepsze korzyści w połączeniu z ćwiczeniami ekscentrycznymi w porównaniu do samych ćwiczeń (Arora et al. 2022).
Czy interwencje uzupełniające poprawiają wyniki?
We wspomnianym artykule przeanalizowano osiem badań o wysokiej jakości. Porównywnano w nich ćwiczenia ekscentryczne z ćwiczeniami ekscentrycznymi połączonymi z falą uderzeniową (3 badania), laserem (2 badania), łuską zakładaną na noc (1 badanie), ortezami (1 badanie) i ASTYM® (1 badanie). Do oceny wyników wykorzystano kwestionariusz VISA-A, skalę numeryczną bólu (NPRS) i numeryczną skalę bólu wywołanego obciążeniem.
W meta-analizie zasugerowano brak znaczącego wpływu na wyniki powyższych pomiarów po 4 i 12-16 tygodniach niezależnie od tego, czy wykonywane były tylko ćwiczenia ekscentryczne, czy połączono je z metodami wymienionymi powyżej (Arora et al. 2022).
Fizykoterapia a zapalenie ścięgna Achillesa – stosować czy nie?
Artykuł jasno wskazuje, że interwencje uzupełniające nie poprawiają wyników pacjentów z przewlekłym zapaleniem ścięgna Achillesa. Jakkolwiek należy wziąć pod uwagę również fakt, że meta-analiza uwzględniła tylko 8 badań. Co więcej, ogólne wnioski dla trzech wspomnianych publikacji wyciągnięte zostały na podstawie jednego badania dla jednej interwencji.
Ponadto patrząc na badania naukowe z szerszej perspektywy zauważymy, że nie jest to kwestia tak czarno-biała, jak może się wydawać. W jednym badaniu na przykład, u pacjentów bez poprawy po 3 miesiącach konserwatywnej terapii, znacząco lepsze wyniki dała fala uderzeniowa, gdy połączono ją z ćwiczeniami ekscentrycznymi (Abdelkader et al. 2021).
Mało prawdopodobne, że wspomniane dodatkowe sposoby leczenia w izolacji są w stanie rozwiązać leżące u podstaw problemy z siłą lub funkcją, z których wynika ból ścięgna, jednak u niektórych pacjentów mogą wspomóc redukcję bólu, który bardzo często okazuje się dużym ograniczeniem w rehabilitacji.