W dziedzinie rehabilitacji po udarze mózgu wdrażanie innowacyjnych metod terapii może znacząco poprawić wyniki powrotu do zdrowia, dlatego w niedawnej metaanalizie opublikowanej w Pain Medicine zbadano wpływ suchego igłowania na spastyczność. 

Szacowany czas czytania: 4 minuty

W roku 2021 przeprowadzono kompleksowy przegląd pod kierownictwem Cesara Fernandeza-de-las-Peñasa i Alberta Pereza-Bellmunta (1). Zbadano w nim skuteczność suchego igłowania w leczeniu spastyczności po udarze, bólu, poprawie funkcji motorycznych i uciskowego progu bólu.

Suche igłowania a spastyczność – opis badania

Metaanalizą objęto siedem badań (242 uczestników łącznie). W publikacjach analizowano wpływ suchego igłowania na spastyczność kończyn dolnych, jak również kończyn górnych, szczególnie w barku.

Dokonując rygorystycznej oceny wyników związanych ze spastycznością, bólem, funkcjami motorycznymi i uciskowym progiem bólu, badacze starali się ustalić mierzalne korzyści płynące z suchego igłowania. W badaniu nie analizowano akupunktury.

Wpływ suchego igłowania na spastyczność – wyniki 

Analiza krótkoterminowa wykazała pozytywny wpływ suchego igłowania na spastyczność, zwłaszcza w kończynach dolnych, sugerując potencjalną metodę łagodzenia tego zaburzenia.

Sugeruje się, że suche igłowanie może wpływać na spastyczność poprzez dwa połączone ze sobą mechanizmy. Mechanizmy mechaniczne, to na przykład miejscowe rozciąganie struktury cytoszkieletu tkanek i zmniejszenie nakładania się włókien aktyny i miozyny. Z kolei mechanizmy neuronalne to modulacja aktywności puli neuronów ruchowych poprzez zmniejszenie pobudliwości odruchów rdzeniowych związanych ze spastycznością mięśni.

Co więcej, w przeglądzie wykazano skuteczność suchego igłowania w zmniejszaniu bólu barku po udarze. Jakkolwiek ze względu na heterogeniczność wyników, jakość dowodów została określona jako bardzo niska. 

Autorzy podkreślają, że zmniejszenie bólu może mieć związek z obecnością mięśniowo-powięziowych punktów spustowych w mięśniach barku. W dwóch badaniach wykazano, że ból rzutowany wywołany przez punkty spustowe w mięśniu czworobocznym, nadgrzebieniowym, podgrzebieniowym, czworobocznym większym i mięśniach przykręgosłupowych imitował objawy bólu barku u pacjentów po udarze mózgu.

Jeżeli chodzi o funkcje motoryczne po udarze, to wyniki nie wykazały znaczącego wpływu suchego igłowania. Autorzy podkreślają jednak, że istnieje kilka potencjalnych przyczyn tej sytuacji. Są to między innymi niewielka liczba badań, wykorzystanie różnych skal do oceny funkcji motorycznych oraz fakt, że efekty suchego igłowania mogą być różne w kończynie górnej i dolnej po udarze. Dodatkowo w większości badań dotyczących suchego igłowania stosowano tylko jedną lub dwie sesje leczenia.

Wykazano dodatkowo poprawę uciskowego progu bólu. Należy jednak zauważyć, że efekt ten opierał się głównie na zaledwie dwóch badaniach (niska jakość dowodów).

Spostrzeżenia metodologiczne

Badania uwzględnione w metaanalizie różniły się pod względem jakości metodologicznej, z ogólnie niskim ryzykiem błędu systematycznego. Jednakże podkreślono również deficyt danych dotyczących zdarzeń niepożądanych, wzywając do ostrożnego podejścia i bardziej kompleksowego raportowania w przyszłych badaniach.

Wśród ograniczeń jest również fakt, że liczba włączonych badań dotyczących suchego igłowania na spastyczność była generalnie niewielka (siedem).

Po drugie, stosowanie skali Ashworth do oceny spastyczności (napięcia mięśniowego) jest kwestionowane, chociaż dowody potwierdzają prawidłową zgodność wewnątrz- i międzyosobniczą.

Ostatnim ograniczeniem jest, że w badaniach dokonywano krótkoterminowych obserwacji i większość badań dotyczyła efektów tylko jednej sesji suchego igłowania. 

Podsumowanie

Suche igłowanie może przynieść krótkoterminowe korzyści jako terapia uzupełniająca podstawową rehabilitacją pacjentów po udarze w celu zmniejszenia spastyczności w kończynach dolnych. Z uwagi na opisane ograniczenia, niniejsze wyniki należy interpretować z ostrożnością.

Literatura

  1. César Fernández-de-las-Peñas, Albert Pérez-Bellmunt, Luis Llurda-Almuzara, Gustavo Plaza-Manzano, Ana I De-la-Llave-Rincón, Marcos J Navarro-Santana. Is Dry Needling Effective for the Management of Spasticity, Pain, and Motor Function in Post-Stroke Patients? A Systematic Review and Meta-Analysis, Pain Medicine, Volume 22, Issue 1, January 2021, Pages 131–141